Licheń

---

Licheń sanktuarium

• Bazylika licheńska
• Cudowny obraz
• Wieża, punkt widokowy
• Golgota
• Kościół św. Doroty
• Źródełko
• Czas zwiedzania
• Parking
• Dojazd
• Wyżywienie
• Noclegi
• Historia objawień

Plan sanktuarium w Licheniu

Sanktuarium Maryjne w Licheniu

Sanktuarium Matki Bożej Licheńskiej jest zwykle kojarzone tylko jako cel pielgrzymek. Chciałbym jednak zwrócić uwagę na jego ogromne zalety turystyczne. Miejsce to może stanowić:

Bazylika widziana z głównej alejki sanktuarium.

1. Nocleg tranzytowy gdyż położone jest w środku Polski i oferuje wygodne i stosunkowo tanie miejsca noclegowe. Dlaczego jadąc przez całą Polskę na wakacje w góry lub nad morze musimy całą trasę pokonać w jeden dzień? Może warto raz podzielić ją na dwie części i po drodze jeszcze coś  ciekawego zobaczyć. Przecież podróż to już też wczasy. 
2. Bazę wypadową do zwiedzania okolicy. W zasięgu 2 godzin jazdy znajdują się takie punkty jak np. Toruń ze wspaniałą starówką i bulwarem nad Wisłą, Ciechocinek z tężniami, Kruszwica z Mysią Wieżą nad Jeziorem Gopło, w której to według legendy myszy zjadły Popiela, Biskupin z prasłowiańską osadą, Wenecja z kolejką wąskotorową, Gniezno - pierwsza stolica Polski ze wspaniałą katedrą, Lednica, Poznań i inne.
3. Miejsce do odstresowania się podczas krótkiego pobytu typowo rekreacyjnego. Sanktuarium z ogromną bazyliką i bogatym parkiem, położone w otoczeniu lasów, pól i jezior tworzy atmosferę prawdziwego uzdrowiska.

Najlepszym źródłem informacji jest strona internetowa prowadzona przez gospodarzy sanktuarium - księży marianów http://www.lichen.pl/. Poniżej przedstawię tylko wybrane informacje.

Bazylika licheńska - fronton

Bazylika licheńska

Bazylika Najświętszej Maryi Panny Licheńskiej zbudowana jest na planie krzyża. Składa się z trzech części: dwupoziomowej świątyni, dzwonnicy oraz wieży. Te elementy wraz z trzema portykami i schodami zewnętrznymi tworzą zespół architektoniczny powiązany ze sobą. Bazylikę zaprojektowano jako pięcionawową świątynię z centralną kopułą.

Do kościoła prowadzą 33 stopnie nawiązujące do lat życia Jezusa Chrystusa na ziemi. W obiekcie znajduje się 365 okien oraz 52 otwory drzwiowe, co symbolizuje dni i tygodnie roku kalendarzowego.

Bazylika licheńska - wnętrze pełne symboli

Nad portykiem głównym góruje Matka Boża z Dzieciątkiem w towarzystwie archaniołów. Ten element w portyku głównym ma zwrócić uwagę wiernych na rzeczywistość nieba przypominając, że Bolesna Królowa Polski to jednocześnie Królowa Archaniołów. Madonnie towarzyszy sześć postaci archaniołów.

Portyk wschodni został poświęcony czterem ewangelistom. Ich figury umieszczone są na smukłych kolumnach.Portyk zachodni, nazywany portykiem Piety, zdobi rzeźba głowy Matki Bożej wykonana z marmuru. W pobliżu znajduję się też podjazd dla osób niepełnosprawnych. Zwieńczenia trzech portyków bazyliki poświecono Trójcy Świętej. Zwieńczenie portyku zachodniego poświęcone jest Bogu Ojcu, południowego Jezusowi Chrystusowi, a wschodniego Duchowi Świętemu.

Okna bazyliki wykonano ze szkła w kolorze bursztynu. Potężne okna podzielono aluminiowymi listwami w taki sposób, że okno przypomina kłos zboża. Duża liczba okien sprawia, że promienie słoneczne wpadające do świątyni, wraz z przesuwaniem się słońca na widnokręgu, tworzą wyjątkową grę kolorów.

Kolumny podtrzymujące sklepienie w nawie głównej bazyliki symbolizują dwunastu apostołów, natomiast kolumny wspierające kopułę nawiązują do czterech ewangelistów.

Na górnym poziomie świątyni znajdują się największe w Polsce organy. Ich najdłuższa piszczałka ma  783 cm wysokości.

W dzwonnicy umieszczono ważący prawie 15 ton dzwon Maryja Bogurodzica.

Kopuła położona jest na dwukondygnacyjnej żelbetowej kolumnadzie, która wspiera się na czterech żelbetowych słupach o wysokości około 45 m. Słupy te w przekroju przedstawiają liść koniczyny. Od środka widoczna jest dekoracyjna srebrno - złota czasza wykonana ze stali i anodowanego aluminium. Konstrukcja stalowa kopuły składa się z 32 łukowych dźwigarów, które spina ważący 6 ton pierścień. Na pierścieniu stoi glorietta.

Widok z wieży na kopułę bazyliki

Kopuła posiada trzy płaszcze poszycia. Zewnętrzne wykonano z anodowanego na złoty kolor aluminium. Złożyło się na nie ok. 35 tys. dachówek w kształcie rombu. Wewnętrzny płaszcz wykonany został ze stali chromo-niklowej. Pełni on funkcję izolacji termicznej kopuły. Trzeci płaszcz stanowi dekoracyjna srebrno-złota czasza połączona z pierścieniami górnymi. Wykonanie kopuły wymagało dużej precyzji i nieprzeciętnych umiejętności pracowników, w tym także alpinistów. Na szczycie kopuły wojskowy śmigłowiec umieścił krzyż mierzący 13 metrów.

Nowa licheńska świątynia jest wkomponowana w otaczający krajobraz. Zgodnie z zamysłem architektonicznym odwołuje się ona do symboliki złotego, falującego łanu zboża. Zamierzona symbolika jest wprowadzona w wielu elementach świątyni. Styl zaprojektowanych kolumn w portykach i we wnętrzu świątyni sprawia, że pielgrzym ma wrażenie wchodzenia w błyszczący w słońcu łan zboża. Dekoracje w świątyni czerpią wzory z polskiej przyrody i polskiej tradycji architektonicznej. Kolumny świątyni w Licheniu są bardzo smukłe, mają 25,1 m wysokości przy średnicy  1,3 m. Zwieńczono je głowicami z żołędziami, liśćmi dębu, konwaliami.

Na górnym poziomie świątyni znajduje się około 3000 miejsc siedzących i około 7000 miejsc stojących.

W dolnej części świątyni znajduje się kilka kaplic, które stanowią doskonałe miejsce do indywidualnej modlitwy.

Dolne kaplice

Cudowny obraz

Wizerunek Matki Bożej Licheńskiej znajduje się w głównym ołtarzu bazyliki w Licheniu. Jest to olejna kopia obrazu Matki Bożej z Rokitna Wielkopolskiego. Namalowany został w drugiej połowie XVIII w. przez nieznanego z imienia i nazwiska artystę na cienkiej, modrzewiowej desce. Ukazał pełną smutku Najświętszą Maryję Pannę. Przymknięte, spuszczone oczy nadają młodej i delikatnej twarzy o perłowo-różowej karnacji wyraz melancholijnego zamyślenia. Maryja spogląda na rozpostartego na Jej piersiach orła białego w koronie. Głowa Jej okryta jest spływającą na ramiona złotą szatą, bogato zdobioną ornamentami roślinno-kwiatowymi, wysadzaną rozetami z ozdobnych kamieni. Brzegi szaty przyozdobione zostały symbolami męki Pańskiej. Nad głową Maryi dwie postacie anielskie unoszą koronę. Cudowny Obraz w 1967 roku udekorował papieską koroną Prymas Tysiąclecia kard. Stefan Wyszyński.

Cudowny obraz w ołtarzu bazyliki

Niezwykły jest fakt, iż ten malutki obrazek, przeznaczony pierwotnie do prywatnych modlitw, stał się obiektem kultu. Płynąca z niego moc daje nadzieję każdemu, kto przed nim uklęknie, spojrzy w oczy Matki Najświętszej i powierzy się Jej matczynej opiece. Za przyczyną Maryi dokonują się cudowne uzdrowienia nie tylko ciała, ale przede wszystkim duszy. Wota zawieszone w prezbiterium bazyliki licheńskiej są świadectwem wysłuchanych modlitw i próśb.

Obraz kilka razy był odnawiany, jednakże twarz Matki Bożej pozostała nienaruszona. Ostatnim, najbardziej gruntownym pracom konserwatorskim poddano go w listopadzie 1965 r. przed uroczystą koronacją. Właściwy blat obrazu o wymiarach 9,5 x 15,5 cm został wpuszczony w otwór wyżłobiony w większej desce, posiadającej wymiary 16 x 25 cm, przez co powiększono jego pierwotna wielkość.

Wieża, punkt widokowy

W wieży znajdują się dwa zamknięte i wentylowane tarasy widokowe. Pierwszy na wysokości 98 m (27 piętro), drugi na wysokości 114 m (31 piętro). Na punkt widokowy wieży można się dostać na dwa sposoby. Prosty i szybki to możliwość wjazdu windą (wjazd trwa około minuty). Można także wejść schodami, choć trzeba uczynić wysiłek, ponieważ na górę prowadzą 762 stopnie schodów.

Wieża bazyliki.
Na jej szczycie znajduje się punkt widokowy.

Z punktu widokowego wieży rozciąga się wspaniały widok na lasy, jeziora, pola. W wieży, na pamiątkę pobytu, można uzyskać stempel okolicznościowy na pocztówkę. 

Golgota

Golgota jest jednym z ulubionych miejsc licheńskich pątników. Wiele grup odprawia tu Drogę krzyżową. Golgota sprzyja modlitwie, kontemplacji, rozmyślaniu nad własnym życiem, ale jest też przypomnieniem, że w życie każdego człowieka wpisane jest cierpienie.

Golgota

Znajduje się w centralnej części Sanktuarium i ma formę wysokiej na 25 metrów kamiennej góry. Wybudowano ją z betonu i kamieni z pobliskiej kopalni węgla brunatnego oraz  małych kamieni górskich, brył kolorowego szkła hutniczego oraz kamyczków z Ziemi Świętej. Wewnątrz napotkamy labirynt przejść, grot, kapliczek, figur i płaskorzeźb. Nad całością góruje krzyż oraz postacie Matki Bożej i św. Jana. Masywną bryłę okalają przeróżne krzewy oraz pnącza. Na trasie wiodącej od podnóża Golgoty aż na jej szczyt rozmieszczone są stacje Drogi Krzyżowej. Obok nich znajdują się liczne groty i kaplice.

Ze szczytu Golgoty rozpościera się piękny widok, m.in. na bazylikę Matki Bożej Licheńskiej, wieże kościołów św. Doroty i Matki Bożej Częstochowskiej, Centrum Pomocy Rodzinie czy apartamenty papieskie.

Kościół św. Doroty

Kościół został w ostatnich latach gruntownie odremontowany. Neogotycka bryła kościoła została zachowana, lecz wnętrze nawiązuje do baroku. Przy wejściu głównym można zobaczyć okazałe drzwi. Za drzwiami znajduje się i kruchta, w której umieszczone są figury Matki Bożej Niepokalanej i Świętego Antoniego. Idąc w stronę ołtarza, można zobaczyć kaplice boczne. W prawej znajduje się obraz przedstawiający bł. o. Stanisława Papczyńskiego. Są tam też umieszczone relikwie Błogosławionego. W lewej natomiast znajduje się kopia Cudownego Obrazu Matki Bożej Licheńskiej wraz z wotami i tabliczkami, na których umieszczone są podziękowania za otrzymane łaski. Obraz w ołtarzu głównym przedstawia św. Dorotę, patronkę kościoła. Stół ołtarzowy tworzą dwie postacie aniołów. Ich skrzydła stanowią główną część ołtarza, tzw. mensę. Ambona stoi z lewej strony ołtarza. Jej wygląd symbolizuje powiew Ducha Świętego. Biały marmur, z którego wykonany jest stół ołtarzowy i ambona, został przywieziony z Carrary (Włochy). Z tego samego kamieniołomu przed 500 laty Michał Anioł wziął marmur, z którego wykonał słynną Pietę.

Widok z wieży na starą część sanktuarium z kościołem św. Doroty.
W tle miejscowość Licheń i jezioro.

Źródełko

Aby dojść do źródełka należy udać się schodami prowadzącymi od kościoła św. Doroty w dół, w kierunku jeziora. Po zejściu ze schodów i przekroczeniu jezdni, dochodzimy do celu. W sąsiadujących ze sobą kaplicach znajduje się studnia oraz krany do nabierania wody i mały betonowy basenik do umycia nóg.

Źródełko zostało poświęcone 14 sierpnia 1968 r. Była to wigilia odpustu i wielu wiernych uczestniczyło w uroczystości. Tego samego dnia grupa osób weszła do zakrystii, informując z wielkim wzruszeniem, że starsza pani z Pąchowa (gmina Kramsk), niewidoma od dwunastu lat, po napiciu się wody ze źródełka wszystko widzi. Byli świadkowie tego zdarzenia i fakt ten uznano za pierwsze cudowne uzdrowienie przy źródełku. Później były kolejne, o czym świadczą wpisy w „Księdze łask".

Czas zwiedzania

Sanktuarium jest dosyć rozległe (zajmuje obszar prawie stu hektarów), a sama bazylika ogromna. Toteż na jego zwiedzanie należy przeznaczyć minimum kilka godzin, a najlepiej zatrzymać się tu na nocleg. Jednak nawet, gdy podróżując przez Polskę mamy do dyspozycji ledwie godzinę, to i tak warto zboczyć z głównej drogi i zobaczyć to niezwykłe miejsce. Skierujmy wtedy swe kroki prosto do Bazyliki, przed obraz z obliczem Matki Bożej. Wychodząc ze świątyni spójrzmy na otaczający ją piękny park i zaplanujmy tu przyjazd na dłużej.

Staw w parku licheńskiego sanktuarium.

Parking

Sanktuarium w Licheniu posiada wiele obszernych parkingów (patrz plan). Podaję współrzędne dla nawigacji do parkingu E (przy ulicy Toruńskiej najbliżej Bazyliki) N 52.3233, E 18.3621. Własne parkingi posiadają też domy pielgrzyma "Arka" i "Betania".

Dojazd do Lichenia

Licheń położony jest w wschodniej części wielkopolski w pobliżu Konina. 25 km (około 30 minut jazdy) od węzła Konin Wschód na autostradzie A2 (należy kierować się na Konin i dalej na Licheń Stary). Z miast takich jak Łódź, Poznań czy Toruń można dojechać do półtorej godziny.

Wyżywienie w Licheniu

Na terenie sanktuarium znajduje się kilka barów szybkiej obsługi.

• Bar "Pod Arkadami", przy wschodniej stronie Bazyliki,
• Bar "Emaus" obok Golgoty przy głównej alejce pomiędzy Bazyliką, a kościołem św. Doroty,
• Bar w domu pielgrzyma "Arka"
• Bar w domu pielgrzyma i "Betania".
• Możliwość wyżywienia się jest także w miejscowości Licheń Stary przylegającej bezpośrednio do terenu sanktuarium.

Noclegi w Licheniu

Na terenie sanktuarium znajdują się dwa domy pielgrzyma "Arka" i "Betania". Liczne noclegi znajdziemy także w okolicy u prywatnych właścicieli.

Dom pielgrzyma "Arka". Widok z wieży bazyliki. 

Historia objawień licheńskich

Historia objawień sięga początków XIX wieku, kiedy to żołnierz Tomasz Kłossowski w 1813 roku brał udział w bitwie narodów pod Lipskiem. Tomasz na polu bitwy został śmiertelnie ranny. Leżał na ziemi bez szansy na ratunek. Wtedy zaczął modlić się gorliwie do Matki Bożej, prosząc o pomoc, ściskając jednocześnie medalik, który nosił na szyi. Wówczas, według ludowych podań, zobaczył idącą po pobojowisku piękną kobietę w amarantowej sukni ze znakiem Białego Orła na piersi. Gdy podeszła bliżej, rozpoznał w niej Matkę Bożą. Maryja obiecała Tomaszowi, że wróci do domu. Poleciła jednak, aby po powrocie odnalazł wizerunek najwierniej ją przedstawiający. Powiedziała też, aby po znalezieniu wizerunku, umieścił go w miejscu publicznym, aby ludzie się o nim dowiedzieli.

Kłossowski ocalał. Powrócił do ojczyzny. Osiedlił się we wsi Izabelin, znajdującej się niedaleko Lichenia. Aby zarabiać na życie obrał profesję kowala i otworzył kuźnię. Pielgrzymował do wielu miejsc kultu maryjnego, modlił się przed licznymi Jej obrazami, ale żaden nie przedstawiał Matki Bożej taką, jaką Tomasz Ją widział. Poszukiwania zajęły Kłossowskiemu 23 lata. Wreszcie w 1836 roku wybrał się na pielgrzymkę do Częstochowy. Kiedy już wracał do domu, we wsi Lgota pod Częstochową, zobaczył grupkę pielgrzymów modlących się przy wizerunku Matki Bożej, umieszczonym w przydrożnej kapliczce. Podszedł bliżej i spostrzegł, że obraz przedstawia Matkę Bożą taką, jaką Ją widział w czasie objawienia. Za pozwoleniem właściciela zabrał go i powiesił w swoim domu. Obrazek był niewielki, miał wymiary zaledwie 9,5 na 15,5 centymetra. Przez lata Kłossowski modlił się przed nim. Jednak po ciężkiej chorobie postanowił w 1844 r. umieścić obraz na drzewie w lesie grąblińskim. W ten sposób w całości wypełnił przyrzeczenie dane przed laty Matce Bożej. Kilka lat później, w 1848 roku, Tomasz Kłossowski zmarł.

Po śmierci Tomasza, prawdopodobnie jedyną osobą, która pamiętała o obrazku Matki Bożej umieszczonym na drzewie w leśnym gąszczu, był pasterz Mikołaj Sikatka. To jemu w latach 1850-1852 kilkakrotnie ukazywała się Matka Boża. Wybrała go na swego posłańca. Pasterz miał przekazać ludziom Jej  nawoływania do nawrócenia i modlitwy, szczególnie różańcowej. Maryja przepowiedziała czasy epidemii, dając jednocześnie nadzieję tym, którzy Jej zaufają. Oprócz upomnień Matka Boża obiecywała Polakom opiekę w najtrudniejszych chwilach. Widocznym potwierdzeniem słów Maryi był Orzeł Biały tulony przez nią do piersi. Ustna tradycja przekazuje, że Mikołaj Sikatka usłyszał także od Matki Bożej przesłanie dotyczące obrazu:

Gdy nadejdą ciężkie dni ci, którzy przyjdą do tego obrazu, będą się modlić i pokutować, nie zginą. Będę uzdrawiać chore dusze i ciała. Ile razy ten Naród będzie się do mnie uciekał, nigdy go nie opuszczę, ale obronię i do swego Serca przygarnę jak tego Orła Białego. Obraz ten niech będzie przeniesiony w godniejsze miejsce i niech odbiera publiczną cześć. Przychodzić będą do niego pielgrzymi z całej Polski i znajdą pocieszenie w swych strapieniach. Ja będę królowała memu narodowi na wieki. Na tym miejscu wybudowany zostanie wspaniały kościół ku mej czci. Jeśli nie zbudują go ludzie, przyślę aniołów i oni go wybudują.

W okolicy głośno było o maryjnych objawieniach. Nikt jednak w nie nie wierzył. Sprawą pasterza zainteresowały się natomiast carskie władze. Zaniepokojone opowiadaniem Mikołaja o tym, iż Matka Boża ukazała mu się z wizerunkiem Orła Białego na piersi, postanowiły zamknąć pasterza w więzieniu. Bały się tego, że treść opowiadania mogłaby - w ich mniemaniu - źle wpłynąć na Polaków, będących w niewoli. Zaborcy chcieli, aby Polacy nie mieli nadziei i siły na walkę o odzyskanie niepodległości. Mimo szykan, Mikołaj nigdy nie odwołał swoich zeznań. Dzięki temu, że lekarz wystawił mu fałszywe świadectwo o chorobie umysłowej, wyszedł na wolność. Po opuszczeniu więzienia wiódł skromne życie.

Jesienią 29 września 1852 roku obraz Matki Bożej przeniesiono uroczyście do kaplicy w Licheniu. Następnie niemal 150 lat znajdował się w kościele św. Doroty. I być może znajdowałby się w nim do dziś. Jednak posłuszni nakazowi Najświętszej Maryi Panny księża marianie, pod przewodnictwem ówczesnego kustosza Sanktuarium ks. Eugeniusza Makulskiego MIC, postanowili rozpocząć budowę świątyni godnej Pani Licheńskiej. Załatwiono wszelkie formalności oraz wybrano projekt. Budowa bazyliki trwała 10 lat, od 1994 do 2004 roku. Dwa lata po zakończeniu budowy, 2 lipca 2006 roku, Cudowny Obraz Matki Bożej Licheńskiej przeniesiono z kościoła św. Doroty do bazyliki Matki Bożej Licheńskiej. W ten sposób wypełniły się słowa Matki Bożej, które wypowiedziała do Mikołaja.